Zoeken in deze blog

maandag 6 februari 2012

HSP’er zoekt HSP’er, of juist niet?

Soms lijkt het wel eens alsof er bepaalde thema’s in de lucht zitten. Zoals jullie misschien wel weten, ik ben HSP-coach, schrijf meerdere blogs en ben ook actief in een aantal facebookgroepen voor hooggevoeligen. Het thema dat ik de afgelopen weken verschillende keren op die drie gebieden meer dan eens tegenkwam is dat van de relatie. Zo kwam ik vragen tegen als:
  • ‘Om de zoveel tijd heb ik dringend behoefte aan tijd voor mijzelf. Dan wil ik gewoon alleen zijn. Dat wil nog al eens voor spanning zorgen. Kennen jullie dat?’
  • ‘Is een HSP’er beter af in een LAT-relatie? Ieder in zijn eigen huis?’
  • ‘Ik vind het ontzettend moeilijk om dag in, dag uit dezelfde mens om me heen te hebben, ook al hou ik nog zo veel van hem. Soms denk ik wel eens dat hooggevoeligen niet in de wieg zijn gelegd voor vaste, stabiele relaties. Zijn er meer mensen die dat zo beleven?’
De mens is een social wezen, en de hooggevoelige mens is dat in het bijzonder. Onder andere dankzij het contact –zijn relaties- met andere mensen heeft hij de mogelijkheid om iets dat als een probleem, als een moeilijkheid wordt ervaren, te veranderen en tot een kwaliteit te transformeren waardoor zijn hooggevoelige gave tot zijn recht kan komen. Dat wil echter in het geheel niet zeggen dat, zoals ook al uit de bovenstaande vragen blijkt, het hebben van intenstief contact met andere mensen makkelijk zou zijn.

De mensen die we op onze levensweg tegenkomen helpen ons ontdekken wie we zijn, wat onze positieve kanten en nog te ontwikkelen lastige kanten zijn, wat we nodig hebben, wat we prettig en fijn vinden en ook datgene waar we moeite mee hebben. Het ligt voor de hand dat je partner, degene op wie je verliefd bent en die verliefd op jou is en met wie je een relatie begint, iemand is die je een prettig gevoel geeft. Je kunt je met je partner identificeren, en door dat prettige gevoel dat hij of zij je geeft, voel je je belangrijk en weet je dat je ertoe doet. Dat je telt. Je wordt gezien. Om dat prettige gevoel, dat gevoel van gezien en bemind te worden, zo lang mogelijk te kunnen beleven, kies je er al dan niet bewust voor de minder prettige kanten van je nog kersverse partner, zeg maar die facetten waarmee je je niet kunt identificeren, niet te zien of in ieder geval te negeren. Maar hoe langer deze relatie duurt en hoe meer jullie onderlinge band zich verdiept, des te lastiger wordt het om die voor jou onaangename kanten te blijven ontkennen. Sterker nog, je gaat er, precies omdát je je er niet aan probeert te ergeren, juist alleen nog maar meer aan irriteren.

Wanneer we verliefd worden doen we dat omdat we als een magneet worden aangetrokken door al die facetten in de ander waarmee we ons volledig kunnen identificeren. We voelen ons heerlijk, in de zevende hemel, we hebben het gevoel van thuis te zijn gekomen. Ineens weet je zeker dat je leven van nu af aan één groot feest zal zijn; je hebt je tweelingziel gevonden en samen kunnen jullie de wereld aan. Je straalt en je bent intens gelukkig.

Als hooggevoelige mens heb je nog al eens de neighing om je vaak al heel snel met hart en ziel aan de ander te schenken, en de mate van identificatie met je partner is zo groot dat je het gevoel hebt één met hem of haar te zijn. In deze fase van versmelting is het je volkomen om het even of je partner HSP is of niet. Het duurt een tijdje voordat de schaduwzijden van de relatie zichtbaar worden. Zo kan het bijvoorbeeld gebeuren dat je lief een dynamische persoonlijkheid heeft en meer actie nodig heeft dan waar jij behoefte aan hebt. Dit was natuurlijk van begin af aan al zo, maar je zat er niet zo mee omdat je door je enthousiasme voor al het nieuwe en opwindende over voldoende extra adrenaline beschikte om zijn of haar tempo bij te kunnen benen –een tempo dat dus boven het jouwe ligt. Of het kan gebeuren dat de ander jouw aanvankelijk inconditionele overgave als vanzelfsprekend is gaan beschouwen en er gewoon vanuit gaat dat je tot in lengte van dagen (bijna) alles voor hem of haar blijft doen of blijft oplossen, dus ook wanneer je moe bent, of wanneer je eigenlijk eens eventjes een poosje alleen zou willen zijn, of als je gewoon eens zin hebt om iets met je vriendinnen of vrienden te doen. En zo zijn er natuurlijk nog tientallen voorbeelden te verzinnen.

Dit soort momenten, de momenten waarop het anders-zijn van de hooggevoelige mens zichtbaar wordt, zijn doorgaans de momenten dat de HSP’er zich het soort vragen begint te stellen als die welke we aan het begin van dit artikel zagen. Waar komen die vragen dan vandaan? Vragen als deze zijn het rechtstreekse gevolg van het feit dat de HSP’er een aantal zeer specifieke behoeften heeft. En wanneer de hooggevoelige man of vrouw niet goed weet welke die behoeften zijn en hoe hij of zij die behoeften moet honoreren en bewaken, dan zal de liefdesrelatie meestal geen lang leven beschoren zijn.


De behoeften van de HSP’er 

De hooggevoelige mens voelt zich goed wanneer hij vanuit het midden, vanuit zijn centrum kan functioneren. Dat innerlijke evenwicht zorgt ervoor dat hij overprikkeling de baas kan en stress weet te voorkomen. Daarvoor zal er aan een aantal basisvoorwaarden voldaan moeten worden. Een aantal van die basisvoorwaarden zijn:
  • Minstens acht uur slaap.
  • Het kunnen handhaven van een duidelijke ritmische structuur die de dagindeling bepaalt. 
  • De beschikking hebben over een plek om je alleen en in alle rust terug te kunnen trekken. 
  • Tijd vrij kunnen maken voor díe momenten die onmisbaar zijn voor het ‘voeden van de ziel’, zoals contact met de natuur, meditatie, yoga of, bijvoorbeeld, de een of andere artistieke bezigheid.

  • Zo lang de HSP’er de mogelijkheid heeft om aan die basisvoorwaarden te voldoen, zal het weinig of niets uitmaken of zijn of haar partner ook hooggevoelig is. Evenmin zal er sprake zijn van een behoefte om misschien toch maar te gaan latten. De spanning ontstaat met name wanneer de hooggevoelige mens niet duidelijk heeft wat nu precies zijn behoeften zijn of hoe hij deze moet bewaken en handhaven. De spanning steekt de kop op en neemt toe wanneer er sprake is van een onduidelijke of gebrekkige communicatie en wanneer het respect jegens de behoeften van ieder van de partners ontbreekt. 
    Elke relatie is anders. Immers, elk mens is anders, is uniek. Er zijn geen regels en je kunt onmogelijk stellen dat een HSP’er zich alleen maar prettig kan voelen met een partner die ook hooggevoelig is. Je kunt ook zeggen dat hij juist géén hooggevoelige partner zou moeten hebben. We zijn dan ook méér dan alléén maar hooggevoelig, en afgezien van de basisvoorwaarden die voor elke HSP’er zo belangrijk zijn om in acht te nemen, zal hij of zij daarnaast ook individuele behoeften hebben waar rekening mee gehouden moet worden. 
    Ik zei het al, relaties zijn om van te leren en om van te groeien. Het zal niet vaak gebeuren dat je je altijd voor de volle honderd procent helemaal gelukkig voelt. Als het je lukt om juist díe momenten waarop er iets ‘mis’ is, open en vanuit een positieve, onderzoekende houding te benaderen, geef je jezelf daarmee een mooi groeicadeau. 
    Het zal dus duidelijk zijn, er bestaan geen recepten voor de liefdesrelatie van de hooggevoelige mens. Er zullen altijd HSP’ers zijn die het liefste een andere HSP’er aan hun zijde hebben, en net zó zullen er hooggevoeligen zijn die zich beter voelen met een niet-HSP’er als partner omdat er dan misschien meer uit hun handen komt. Maar één ding is duidelijk: een relatie zal nooit lang stand houden als je, als HSP’er, niet je eigen grenzen kent en die weet te bewaken, als je een goede communicatie niet tot een van de hoogste prioriteiten hebt gemaakt en als er tussen jou en je partner geen sprake is van wederzijds respect. 
    Er is echter iets wat nóg belangrijker is dan dit, en dat is dat jij, als HSP’er, vooral een diep respect voor jezelf zult moeten koesteren. Jij bent namelijk de enige die weet wat jij op een bepaald moment en onder bepaalde omstandigheden nodig hebt. Wil je als HSP’er een langedurige en stabiele relatie hebben, dan zul je over de nodige zelfkennis moeten beschikken en zul je daarnaast in staat moeten zijn om op duidelijk en kalme wijze uit te leggen wat er aan de hand is en waar je behoefte aan hebt. Je kunt niet van je partner –of van je ouders, je kinderen of collega’s- verwachten dat ze automatisch zien en begrijpen waar jij op een bepaald moment mee zit en wat je nodig hebt. Iedereen beziet de wereld vanuit zijn eigen optiek, vanuit zijn eigen context. We zien de ander doorgaans niet hoe hij of zij zichzelf beleeft, maar zoals wij hem tegen de achtergrond van onze eigen ervaringen beleven, en omgekeerd. En als je dat beseft en daarmee rekening kunt houden, zul je begrijpen hoe enorm belangrijk het is om steeds maar weer uit te leggen hoe jij als HSP’er jouw wereld ervaart. En de enige die dat kan, dat ben je dus zelf. 
    Het kan een goed idee zijn om hulp te vragen bij het ontdekken van je persoonlijke behoeften en bij het leren bewaken van je grenzen. Je zou daarvoor heel goed kunnen aankloppen bij een HSP-coach die veel ervaring heeft met dit soort werk. Enkele sessies kunnen al voldoende zijn om tot een beter zelfinzicht te komen en communicatietechnieken te leren. Uiteraard wil ik je als HSP-coach graag helpen en ben ik voor dit soort sessies beschikbaar.